Erkeklerde görülen erken boşalma en sık görülen cinsel sağlık problemidir. Buna karşın doktora başvurma oranı, toplumda görüldüğü kadar sık değildir.
Hastaların bu durumu bir sorun olarak değerlendirmemesi,
sorun olarak görenlerin doktora gelmekte tereddüt etmesi,
ayıp, günah, haram ve utanılacak bir sorun olarak değerlendirilmesi,
doktorların da bu hastalığı ciddi bir sorun olarak kabul etmemesi gibi pek çok nedene bağlı olarak erken boşalma sorunu yaşayan hastalar doktora başvurmakta tereddüt etmektedirler.
Erken Boşalma ne demektir?
Konu ile ilgili pek çok bilimsel topluluk tanım yapmış ve bu tanımlar üzerinde tartışmalar halen devam etmektedir. Farklı tanımlamaları olmakla birlikte üzerinde ittifak edilen hususlar kabaca şunlardır:
– Düzenli bir cinsel birliktelik ve tek partner olmasına rağmen
– Vajinal giriş gerçekleşmeden hemen önce, giriş gerçekleşir gerçekleşmez ya da vajinal giriş gerçekleştikten sonraki ilk bir dakika içerisinde meydana gelen boşalma olması
– Boşalma sonrası yeterli ve tatmin edici bir cinsel birliktelik için gerekli olan sertleşmenin sürdürülememesi ve hemen kaybolması
– Bu durumun eşler arasında olumsuz davranış biçimlerine yol açması
Erken boşalma hastalığında sınıflandırma nasıldır?
Bu hastalığı anlama ve tedavi etme açısından hastalar belli sınıflandırmalar dahilinde değerlendirilmektedir.
Kabaca bu sınıflandırma 4 grupta incelenmektedir:
- Yaşam boyu görülen (life long, primer) Erken Boşalma:
Kişinin ilk cinsel birlikteliğe başladığı günden itibaren görülen boşalmadır. Yani hasta evlilik ve cinsel hayata başladığından beri erken boşalıyor ise bu grupta değerlendirilmektedir. Bu grup hastalarda boşalma süresi çoğunlukla 1 dakikanın altındadır. Altta yatan sebep ise çoğunlukla nörobiyolojik bir temel ya da tıbbi bir probleme dayalıdır.
- Akkiz (sekonder, sonradan ortaya çıkan) Erken Boşalma:
Şahıs cinsel yaşamının önceki dönemlerinde herhangi bir şikayeti olmadığı halde sonradan ortaya çıkan boşalma akkiz grupta değerlendirilmektedir. Bu hastalar daha önceden kendilerinin normal olarak değerlendirdikleri için gerçek sorun yaşayan hastalardır. Altta yatan sebep çoğunlukla bir medikal hastalığa bağlıdır. Mesela sonradan ortaya çıkan prostat iltihapları gibi. Tedavi ile yüz güldürücü sonuçlar alınabilmektedir.
- Doğal Değişkenli (natural variable) Erken Boşalma:
Her ne kadar erken boşalma sınıflaması içerisinde yer almış olsa bile bu durum doğal yaşamın farklı bir varyansı olarak kabul edilmektedir. Yani normal hayatında erken boşalma şikayeti olmayıp arada bir şikayet yaşayanlar bu başlık altında değerlendirilmektedir. Mesela eşi ile uzun bir ayrılık döneminden sonraki ilk cinsel birliktelikte erken boşalma olması bu gruptadır. Kişi o an için sorun yaşamış olur ancak sonraki birlikteliklerinde yeniden eski durumuna dönebilir. Doğal yaşamın farklı bir varyansı olarak kabul edildiği için çoğu zaman uzun süreli bir tedavi gereksinimi olmayabilir.
- Erken Boşalma Benzeri Boşalma Bozukluğu:
Adından da anlaşılacağı gibi gerçekte erken boşalma olmadığı halde hastanın erken boşalma şikâyeti ile doktora başvurma durumudur. Boşalma, süreden bağımsızdır. Yani kişi uzun süre cinsel birliktelik sürdürmekte ve süre olarak da 1 dakikadan daha uzun süre içerisinde boşalmakta ancak cinsel birliktelik ve boşalma ile yeterli ve tatmin edici bir birliktelik sağlayamamaktadır. Altta yatan sebep çoğunlukla psikojenik bir faktördür.
Erkeklerde erken boşalma görülme sıklığı nedir?
Değişik ülkelerde, farklı araştırma gruplarının farklı sonuçlar bildirmiş olmakla birlikte Amerikan National Health and Social Life Survey (NHSLS) araştırmalarında bu hastalığın yaşlara göre görülme sıklıkları şu şekilde bildirilmektedir:
18-29 yaş: % 30
30-39 yaş: % 32
40-49 yaş: % 28
50-59 yaş: % 55
Erken boşalma için risk faktörleri nelerdir?
– Anksiyete, peniste aşırı duyarlılık artışı ve serotonin isimli maddeye ait alıcılarda (reseptör) fonksiyon bozukluğu olması temel risk faktörleri arasında tahmin edilmektedir.
– Yine yapılan çalışmalar göstermiştir ki; sertleşme sorunu yaşamak aynı zamanda erken boşalma için de bir risk faktörü olarak kabul edilmektedir.
– Yaş önemli bir risk faktörü kabul edilmemekle birlikte erken boşalmanın yaşla birlikte artış gösterdiği bilinmektedir.
– Siyah ırk, hispanik erkekler ve İslam toplumlarında daha sık görülmektedir.
– Eğitim düzeyi açısından bakıldığında eğitim seviyesi düşük olanlarda yüksek olanlara nazaran daha sık görülmektedir.
– Genetik yatkınlık suçlanmaktadır.
– Tiroid fonksiyon bozuklukları erken boşalmaya yol açabilmektedir.
– Prostat iltihabı önemli bir risk faktörüdür.
– Ruhsal durum ve stres erken boşalma üzerinde etkili iki faktördür.
– Kişinin daha önce yaşamış olduğu travmatik bir cinsel deneyim de erken boşalmanın görülmesinde etkilidir.
Erken boşalmanın yaşam kalitesi üzerine olan etkisi nasıldır?
Dünyada pek çok farklı ülkelerdeki araştırmacıların yaptıkları çalışmalarda; erken boşalmanın erkek ve kadın partner açısından yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilediği gösterilmiştir.
Hatta kimi müellifler erken boşalma hastalığının bir kadın hastalığı olduğunu çünkü erkeğin erken de olsa boşalarak rahatlayabildiğini buna karşın kadının tatmin hissi yaşamadan (orgazm olmadan) cinsel ilişkinin sonlanmasına bağlı olarak kadınların olumsuz etkilendiğini bildirmişlerdir.
İster kadın, ister erkek etkilenmiş olsun, sonuçta; bu soruna sahip çiftlerin yaşam kaliteleri ciddi derecede olumsuz etkilenmektedir. Hatta kimi zaman olay cinsel bir problem olmaktan çıkıp, farkına varmadan, aile içi davranış biçimleri ve iletişimi de olumsuz etkilemektedir.
Erken boşalma şikâyeti ile başvuran hastalar nasıl değerlendirilmektedir?
Uluslararası kabul edilen IELT (intravaginal ejeculatuar latency time); vajen içinde penisin kalma süresinin hesaplanmasıdır. Rutin hasta görülerinde bu uygulama zorlukları ve tartışmaları nedeni ile uygulanmamakta ancak izole araştırma kapsamındaki çiftler için uygulanmaktadır.
Hasta şikayetlerini daha objektif hale getirebilmek için yine uluslararası kullanılan anket formları bulunmaktadır. Bu formlar ile şikâyet ve olumsuz etkilenme derecesi saptanmaktadır.
Rutin laboratuar ya da nörofizyolojik testler mutlak gereklilik olmamakla birlikte ayrıcı tanı açısından çeşitli kan ve gerekirse idrar analizleri ile hasta değerlendirilmektedir.
Erken boşalmada tedavi nasıldır?
Tedavinin başlangıcında hasta ile etkili bir iletişim ve cinsel eğitim esastır. Bununla birlikte kullanılabilecek tedavi seçenekleri, sonuçları, yan etkileri hasta ile birlikte tartışılmalıdır.
Altta yatan sebep psikolojik ise psişik bir tedavi uygulanmaktadır.
Cinsel bilgilendirme, davranış terapisi ve çeşitli teknik uygulamalar hasta ile paylaşılmaktadır.
İlaç tedavisi gereken hastalarda, çeşitli seçenekler mevcut olup hastanın ihtiyacına göre medikal bir tedavi düzenlenmektedir.
Bu grup ilaçlardan bazıları şunlardır:
– Dapoksetin
– Serotonin geri alım inhibitörleri
– Klomipramin
– Lidokain-prilokain içeren kremler
– Tramadol
– Fosfodiesteraz Tip5 inhibitörleri